پژوهشگاه قرآن و حدیث
| پژوهشگاه قرآن و حدیث | |
|---|---|
 |
|
| ریاست: محمد محمدی ری شهری | |
| کشور: ایران | |
| شهر: قم | |
| شعبه‌ها:تهران | |
| وابستگی سازمانی:وزارت علوم تحقیقات و فناوری، مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث | |
| نوع فعالیت:علمی، پژوهشی | |
| سایت: http://www.riqh.ac.ir/ | |
سنت معصومان (ع) بزرگترین میراث به یادگار مانده برای انسان‌هاست. حدیث، در حقیقت چراغ راه انسانها و هدایت کننده اندیشههاست و زندگی بشر را از معنویت و کردار حکیمانه سرشار میکند. سنت یا حدیث پس از قرآن کریم، دومین منبع دینی مسلمانان است که در شناساندن اسلام و شکل گیری و بالندگی علوم اسلامی سهم بزرگی دارد.
تلاش دانشمندان و حافظان حدیث و سنت، در ثبت و ترجمه و شرح احادیث، قابل تحسین است؛ اما از آنجا که در طول سالهای متمادی، جاعلان، به تحریف احادیث و اضافه کردن روایات ساختگی در میان مجموعه احادیث معصومان(ع) پرداختهاند و در گذشته به علت محدودیتهای کار جمعی، تلاش هماهنگ و جامعی برای سازماندهی احادیث صورت نگرفته است، نیاز به وجود مرکز مستقلی احساس میشد که اقدام سازمان یافتهای را در زمینه دستهبندی، پالایش، تبیین و ترویج معارف حدیثی و پژوهش در مسائل مربوط به حدیث انجام دهد.
مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث در جهت پر کردن این خلاء، به عنوان نخستین مجموعه مستقل حدیث پژوهی در جهان تشیع، درباره حدیث و مسائل مربوط به آن فعالیت میکند. این مؤسسه در تاریخ ۲۲/۰۸/۱۳۷۴ در زادروز فرخنده حضرت فاطمه زهرا (س) در شهر قم، با پیام مقام معظم رهبری و مدیریت آیت الله محمد محمدی ری شهری به طور رسمی آغاز به کار کرد.
پژوهشکده‌ها
از مهمترین اقدامات مؤسسه می‌توان به راه اندازی پژوهشکده علوم و معارف حدیث در سال ۱۳۷۴ شمسی اشاره کرد. نشر آثار متعدد و کسب رتبه‌های و نشانهای علمی کشوری در دهه نخست تأسیس این پژوهشکده و همچنین استقبال گرم و رویکرد مثبت جامعه علمی به مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث سبب شد تا در کنار این پژوهشکده، سه پژوهشکده دیگر نیز که پیشتر در قالب گروه و واحد در پژوهشکده علوم و معارف حدیث مشغول به فعالیت بود تأسیس شود. این پژوهشکده‌ها برآنند تا برپایه دو یادگار ارزشمند پیامبر خدا (ص) یعنی قرآن و عترت به تولید دانش در حوزه علوم اسلامی بپردازند. نشر آثار متعدد قرآنی و حدیثی و تربیت پژوهشگران و اساتید مبرّز در این حوزه خود دلیلی بر این مدعا است.
پس از تأسیس این چهار پژوهشکده، پژوهشگاه قرآن و حدیث تأسیس و مجوز رسمی آن در جلسه مورخ ۸/۴/۱۳۹۲ شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تصویب رسید و در تاریخ ۱۴/۵/۱۳۹۲ همزمان با ۲۷ رمضان المبارک ۱۴۳۴ به صورت رسمی افتتاح گردید.
این چهار پژوهشکده عبارتند از:
- پژوهشکده تفسیر اهل بیت (ع)
- پژوهشکده کلام اهل بیت (ع)
- پژوهشکده اخلاق و روانشناسی اسلامی
- پژوهشکده علوم و معارف حدیث
اهداف
- استنباط و تبیین روزآمد علوم و معارف اسلامی بر پایه قرآن و حدیث؛
- ارائه علوم و معارف قرآن و حدیث در قالب‌های نوین و کارآمد؛
- ارائه فرهنگ و سبک زندگی دینی بر پایه آموزههای کتاب و سنت؛
- گسترش و تعمیق فرهنگ و معارف قرآن و حدیث؛
- بازنگری در مبانی و روش شناسی علوم انسانی و احیا یا تاسیس نقش قرآن و حدیث در ارزش گذاری و جهت دهی به دانش های بشری؛
- کمک به جاری‌سازی علوم و معارف قرآن و حدیث در مناسبات فرهنگی و اجتماعی؛
- پاسخ‌گویی به مسائل بنیادی، نظری و کاربردی حوزه علوم و معارف قرآن و حدیث؛
- دفاع روشمند و مؤثر از معارف قرآن و سنت و پاسخ‌گویی به شبهات.
بیانیه ارزش‌ها
پژوهشگاه قرآن و حدیث در مسیر تحقق مأموریت یادشده همواره به اصول و ارزشهای زیر توجه خواهد داشت:
- آرمانها و ارزشهای اسلامی و اخلاقی برخاسته از قرآن و حدیث؛
- مرجعیت توأمان و جدایی ناپذیر قرآن و اهل بیت (ع)؛
- اصول و ارزشهای انقلاب اسلامی و دیدگاه‌های امام راحل و مقام معظم رهبری؛
- معطوف بودن پژوهشها به نیازهای عینی و واقعی امروز و فردای جامعه و نظام اسلامی ایران و جهان اسلام؛
- حاکمیت فضای علمی و پژوهشی پرنشاط همراه با نوآوری، ارزش‌مداری و آرمان‌گرایی؛
- علم محوری، پژوهشگرایی و پیشتازی در تولید علم و گسترش مرزهای دانش؛
- شایسته‌سالاری در جذب و گزینش مدیران، پژوهشگران و کارمندان؛
- توجه توأمان به پژوهشهای بنیادین و کاربردی با هدف پاسخ‌گویی به نیازهای مبنایی و نظری حوزه علوم و معارف قرآن و حدیث و پژوهشهای کاربردی با هدف پاسخ‌گویی به نیازهای جامعه و نظام اسلامی در حوزه‌های گوناگون فردی، خانوادگی و اجتماعی؛
- حفظ کرامت و منزلت مدیران، پژوهشگران و کارمندان در همه مناسبات میان فردی و سازمانی.
مأموریت
پژوهشگاه قرآن و حدیث به عنوان مرکز علمی و پژوهشی وابسته به«موسسه علمی، فرهنگی دارالحدیث » مأموریت زیر را بر عهده دارد:
نظریه‌پردازی، تولید دانش، روش و انجام پژوهشهای بنیادی و کاربردی در حوزه علوم اسلامی و انسانی برپایه قرآن و حدیث و تربیت پژوهشگران توانمند برای انجام پژوهشهای گوناگون این حوزه با توجه به نیازهای تخصصی و عمومی جامعه و نظام اسلامی ایران و جهان اسلام و نهادینه کردن دستاوردهای نوین این عرصه در فضای علمی حوزه و دانشگاه با بهره‌گیری از فنون، شیوه‌ها و فناوری‌های نوین پژوهشی.
چشم‌انداز ده ساله (۱۴۰۲ ــ ۱۳۹۲)
با یاری خداوند متعال و در سایه الطاف حضرت بقیة الله الاعظم (ارواحنا له الفداء) پژوهشگاه قرآن و حدیث به عنوان پژوهشگاهی سر‌آمد که نظریه‌پردازی و تولید دانش در حوزه علوم اسلامی مبتنی بر دو ثقل جدایی ناپذیر قرآن و حدیث و همچنین تربیت پژوهشگران و محققان شایسته و توانمند در این حوزه را سر‌لوحه برنامه‌های علمی و پژوهشی خود قرار داده است، در افق این چشم‌انداز (سال ۱۴۰۲ ش) از جایگاهی با ویژگی‌های زیر برخوردار است:
- دارای مرجعیت علمی و پژوهشی در حوزه دانش‌های اسلامی و انسانی بر پایه قرآن و حدیث؛
- پیشتاز در عرصه نظریه¬پردازی و تولید دانش‌های اسلامی و انسانی بر پایه قرآن و حدیث؛
- ارائه کننده علوم و معارف قرآن و حدیث متناسب با نیازهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه و نظام اسلامی ایران و جهان اسلام؛
- بهره‌مند از پژوهشگران و محققان برجسته و متعهد حوزه علوم و معارف قرآن و حدیث؛
- برخوردار از نظام تربیت پژوهشگران متعهد و توانمند در حوزه علوم و معارف قرآن و حدیث؛
- بهره‌مند از مزیت رقابتی پایدار در میان مراکز علمی و پژوهشی حوزه علوم و معارف اسلامی بر پایه قرآن و حدیث در سطوح داخلی، منطقه¬ای و بین¬المللی؛
- بهره‌مند از نظام و روش پژوهشی پویا، کارآمد و متناسب با نیازهای روز؛
- برخوردار از تعامل موثر با دیگر مراکز علمی و پژوهشی داخل و خارج از کشور.
مجلات
- اخلاق‌پژوهی
- پژوهشنامه روانشناسی اسلامی
- تفسیر اهل بیت (ع)
- فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم حدیث
- کتاب و سنت
- کلام اهل بیت علیهم السلام
