دانشگاه ادیان و مذاهب

دانشگاه ادیان و مذاهب
University of Religions and Denominations
ریاست: سید ابوالحسن نواب
کشور: ایران
شهر: قم
وابستگی سازمانی:وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
تأسیس: 1377
نوع فعالیت:آموزشی، پژوهشی
سایت: http://www.urd.ac.ir
ایمیل: info@urd.ac.ir
تلفن: 32802610 25 98+
آدرس: قم، شهرک پردیسان
موضوعات کاری:ادیان ابراهیمی، ادیان غیر ابراهیمی، دین‌شناسی، شیعه‌شناسی، تاریخ تشیع، فرق تشیع، مذاهب اسلامی، عرفان و تصوف، فلسفه، مطالعات زنان، کلام

تاریخچه

ارتباطات بین‌المللی جمعی از فضلای حوزه به‌انگیزه گفت‌وگو و تعامل دینی و مذهبی و معرفی اسلام راستین و تشیع ناب، سبب شد که در سال ۱۳۷۳ شمسی جمعی از دانشوران حوزه علمیه قم گرد هم آمدند تا در سه رشته ادیان ابراهیمی (مسیحیت و یهودیت)، ادیان شرق (بودیسم، هندوئیسم، خاور دور و ایران باستان) و مذاهب اسلامی (مذاهب کلامی) تخصص یابند. این گروه در دوره‌ای  چهار ساله افزون بر مطالعه در این سه رشته، با زبان‌های انگلیسی، عربی معاصر، سنسکریت و عبری نیز آشنا شدند.

مطالعات ادیان و مذاهب تا سال ۱۳۸۳ شمسی ادامه داشت. به دنبال تلاش‌ها و پیگیری‌ها برای تربیت نیرو در حوزه ادیان و مذاهب، سرفصل‌های سه رشته تدوین شد و به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد شد. شورای عالی گسترش وزارت علوم، سرفصل‌ها را تصویب کرد و آن‌گاه در سال ۱۳۸۴ شمسی با عنوان «مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب»، در مقطع تحصیلات تکمیلی نخستین گروه دانشجویی مشغول به تحصیل شدند. از آن‌جا که برخی رشته‌ها نخستین بار در کشور تدریس می‌شد، اعضای هیئت علمی، سرفصل شش رشته‌ را تهیه و تدوین کردند و پس از تصویب این سرفصل‌ها در وزارت علوم، خود برای تدریس آن سرفصل‌ها پای پیش نهادند.

وزیر علوم تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۸۷ شمسی ارتقای مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب را به «دانشگاه ادیان و مذاهب» پذیرفت.وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با این ارتقای رتبه به دلیل مطابقت کیفیت آموزشی دانشگاه با موازین قانونی، موافقت قطعی کرد و نیازی به گذراندن مرحله «موافقت اصولی» ندید. در این‌باره وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری، در نامه‌ای به حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب، مؤسس و رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب نوشت:

«شورای گسترش آموزش عالی در جلسه مورخ ۳۱ فروردین ۱۳۸۷ خود با ارتقای مؤسسه آموزش عالی غیردولتی ـ غیرانتفاعی ادیان و مذاهب به «دانشگاه غیردولتی ـ غیرانتفاعی ادیان و مذاهب» موافقت قطعی به عمل آورد.»

پس از این، رفته‌رفته ده‌ها رشته در زیرمجموعه چندین دانشکده تعریف و تأسیس شد تا صدها داوطلب و علاقه‌مند از دو طریق آزمون اختصاصی و سراسری در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، در دانشگاه ادیان و مذاهب پذیرش شوند. از سال ارتقای مؤسسه آموزش عالی ادیان و مذاهب به دانشگاه ادیان و مذاهب تا سال 1395 شمسی پنج دانشکده "ادیان"، "مذاهب اسلامی"، "شیعه‌شناسی"، "فلسفه" و "زن و خانواده" هر کدام در سه رشته فعالیت داشته‌اند و این در حالی است که پس از آن چند دانشکده دیگر مانند دانشکده "عرفان" و "زبان و فرهنگ ملل" مجوز تأسیس و راه‌اندازی را دریافت کردند. مرکز آموزش‌های الکترونیکی(غیر حضوری) دانشگاه ادیان و مذاهب نیز از سال1391  با بهره‌گیری از اساتید و آموزش‌یاران آشنا با فنون آموزش الکترونیکی، با مجور رسمی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، کار خود را آغاز نموده است. این مرکز می‌کوشد آموزش رشته‌های حضوری این دانشگاه را رفته‌رفته در بخش غیرحضوری نیز گسترش دهد که این امر در توسعه آموزشی و پژوهشی دانش ادیان و مذاهب نقش بسیاری خواهد داشت.

بیانیه رسالت دانشگاه

دانشگاه ادیان و مذاهب، نخستین دانشگاه تخصصی ادیان و مذاهب در ایران، برخاسته از حوزه‌ی علمیه، ضمن شناخت ادیان و مذاهب و تعامل و گفت‌‌و‌گو با پیروان آنها با تکیه بر مشترکات، در جهت‌ همبستگی انسانی، تقویت صلح، کاهش آلام بشری، گسترش معنویت و اخلاق و معرفی عالمانه‌ی اسلام بر اساس آموزه‌های اهل‌بیت علیهم‌السّلام به پژوهش و تربیت نیروی انسانی متخصص اقدام می‌نماید. 

اساسنامه دانشگاه

اساسنامه دانشگاه ادیان و مذاهب در جلسه 217 مورخ 28/10/89 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی و بنا به تفویض جلسه 650 مورخ 21/7/88 شورای عالی انقلاب فرهنگی در 33 ماده و 14 تبصره به تصویب رسید. این اساسنامه جایگزین اساسنامه مؤسسه آموزش عالی غیردولتی - غیرانتفاعی ادیان و مذاهب مصوب 22/5/1384 شورای گسترش آموزش عالی شد و در تاریخ 14/6/90 برای اجرا به وزارت علوم تحقیقات و فناوری ابلاغ شد.

هیئت مؤسس

هیئت مؤسس دانشگاه ادیان و مذاهب بر اساس مصوبه شماره 556 مورخ 22/5/1384 شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری عبارتند از آقایان:

1. سید ابوالحسن نواب
2. محمدعلی تسخیری
3. محسن جوادی
4. حمید حوالی شهریاری
5. محمدعلی شمالی
6. علی‌رضا اعرافی
7. حمید پارسانیا
8. احمد واعظی
9. حسین توفیقی

وظایف

• تربیت متخصص در زمینهٔ ادیان و مذاهب.
• انجام پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و تطبیقی در زمینهٔ ادیان و مذاهب.
• اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر مجلات، کتب و دائرةالمعارف در زمینهٔ ادیان و مذاهب.
• برقراری ارتباط متقابل با مراکز مشابه و دین‌پژوهان.
• گفتگو بین ادیان و مذاهب و تلاش در جهت نزدیک ساختن دیدگاه‌ها.
• معرفی منطقی و علمی اسلام (با رویکرد شیعی) در عین احترام به عقاید، باورها و آیین سایر ادیان و مذاهب.

دانشکده‌ها

• دانشکده ادیان
• دانشکده مذاهب اسلامی
• دانشکده شیعه شناسی
• دانشکده فلسفه
• دانشکده زن و خانواده

دفترها و مراکز وابسته

• پژوهشکده ادیان و مذاهب
• دفتر گفتگوی ادیان
• نشر ادیان
• مرکز عالی اطلاع‌رسانی ادیان و مذاهب

پژوهشکده ادیان و مذاهب

با توجه با جایگاه مهم امر پژوهش در دانشگاه ادیان، این دانشگاه پژوهشکده‌ای را تأسیس کرده است که در قالب سه گروه پژوهشی شیعه‌شناسی، مذاهب اسلامی و ادیان اداره می‌شود. اعضای هیئت علمی دانشگاه زیر نظر این مرکز، فعالیت‌های پژوهشی خود را پی‌ می‌گیرند.

پژوهشکده ادیان و مذاهب در تاریخ دهم دی ماه 1390 با اخذ موافقت اصولی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت رسمی خود را در زمینه ادیان و مذاهب آغاز کرده است. با توجه به کمبود منابع فارسی معتبر در حوزه ادیان و همچنین نیاز پژوهشگران به این‌گونه منابع، هدف پژوهشکده ادیان و مذاهب در چشم‌اندازی بلندمدت تألیف کتاب‌هایی در زمینه ادیان و مسائل مهم دین‌پژوهی بوده که با توجه به تخصص هر یک از اعضای گروه سعی شده پژوهش‌هایی عالمانه، جامع و دقیق با رویکردی نو صورت گیرد.

از دیگر اهداف پژوهشکده جذب و تربیت پژوهشگران مستعد و علاقه‌مند بوده است. همچنین از اهداف کوتاه‌مدت پژوهشکده می‌توان به تدوین مقالات علمی ـ پژوهشی در زمینه مسائل مهم ادیانی و دین‌پژوهی اشاره کرد که حتی‌الامکان رویکردی نو داشته باشد و به مسائلی بپردازد که کمتر به آن توجه شده است.

پژوهشکده ادیان و مذاهب از سه گروه پژوهشی مذاهب اسلامی، شیعه شناسی و ادیان تشکیل شده و با سپری شدن نزدیک به دو سال فعالیت‌های عمده‌ای در زمینه چاپ کتاب، مقالات، پروژه‌های تحقیقاتی صورت داده است.

مجلات علمی

پژوهشکده ادیان و مذاهب پنج مجله علمی در زمینه پژوهشهای ادیان و مذاهب، منتشر می‌کند:

• Religious Inquiries، دو فصلنامه علمی‌-پژوهشی
• هفت آسمان، فصلنامه علمی -تخصصی
• پژوهشنامه مذاهب اسلامی، فصلنامه علمی -تخصصی
• پژوهش‌های ادیانی، فصلنامه علمی -تخصصی
• شیعه‌پژوهی، فصلنامه علمی -تخصصی