الکسی خیسماتولین

الکسی خیسماتولین
تاریخ تولد: 02.04.1966
محل تولد: سوردلوفسک (یکاترینبورگ)
محل زندگی: سن پترزبورگ
محل کار: انستیتو نسخ خطی آکادمی علوم روسیه
تحصیلات: دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه دولتی سن پترزبورگ
دانش زبانی: فارسی، عربی، انگلیسی، روسی
حوزه تخصصی: مطالعات اسلامی، عرفان اسلامی، تصوف در آسیای مرکزی؛
تخصص‌های حرفه‌ای: متن‌شناسی، نسخه‌شناسی
موضوعات کاری: تاریخ‌نگاری قرون وسطایی و مطالعات منبع در آسیای مرکزی و ایران، مطالعات ایرانی دوره اسلامی، مطالعات متون اسلامی، ترجمه

الکسی الکساندرویچ خیسمتولین (Алексей Александрович Хисматулин) متولد 1966 شهر اسوردلوفسک (نزدیک یکاترینبورگ)؛ شرقشناس، ایرانشناس روسیه؛ دکترای تخصصی علم تاریخ است. همکار علمی ارشد بخش خاورمیانه انستیتو نسخ خطی شرقی آکادمی علوم روسیه ـ سن‌پتربورگ است.

تحصیلات

در سال 1984 او از مدرسه شبانه‌روزی تخصصی ورزشی شماره 62 در لنینگراد (در حال حاضر مدرسه ذخیره المپیک) با مدرک شنا فارغ التحصیل شد.

استاد ورزش و عضو تیم ملی شنای اتحاد جماهیر شوروی (تا سال 1984)؛

در سال 1984 وارد بخش تاریخ افغانستان گروه شرق نزدیک دپارتمان شرق‌شناسی دانشگاه دولتی سن پترزبورگ شد.

در سال 1991 با موفقیتی عالی فارغ التحصیل شد. از سال 1991 تا 1995 - دانشجوی کارشناسی ارشد انستیتو نسخ خطی شرقی آکادمی علوم روسیه در پترزبورگ شد؛ در سال 1997 تحت نظارت علمی اولگ آکیموشکین و استانیسلاو پروزوروف از پایان‌نامه خود برای درجه دکترای علوم تاریخی با موضوع "تصوف عملی در طریقت نقشبندیه (براساس منابع مکتوب فارسی قرنهای دوازدهم و شانزدهم)" دفاع کرد.

علایق پژوهشی

مطالعات اسلامی؛ عرفان اسلامی (تصوّف) در آسیای میانه؛ تاریخ‌نگاری قرون میانه و منبع‌شناسی آسیای میانه و ایران؛ ایرانشناسی دوره اسلامی؛ متن‌شناسی و ترجمه‌شناسی اسلامی.

فعالیت‌های آموزشی

از سال 1997 تاکنون: پژوهشگر جوان، پژوهشگر، پژوهشگر ارشد بخش خاورمیانه شعبه سن پترزبورگ انستیتو شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه، و سپس انستیتو نسخ خطی شرقی آکادمی علوم روسیه. وی به عنوان در ترکیب هیئت‌های مختلف، بارها به عنوان مترجم زبان فارسی به جمهوری اسلامی ایران سفر و فعالیت نموده است.

دانش زبانی

فارسی، عربی، انگلیسی، روسی

آثار

پایان‌نامه

• دکترا: "تصوف عملی در طریقت نقشبندیه (براساس منابع مکتوب فارسی قرنهای دوازدهم و شانزدهم)"

کتاب‌ها

• دایرةالمعارف اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه (جلد2) / گردآوری، ویراستاری، نگارش مقدمه و 7 مقاله توسط استانیسلاو پروزورف، مشاور علمی: ولادیمیر بابرونیکوف، تاتیانا نیکولایونا ساتپایوا، الکسی خیسمتولین، مسکو: نائوکا ـ واستوچنایا لیتراتورا، 2018، 645ص، شابک: 978-5-02-039811-5.
• غزالی، محمد ابوحامد؛ کیمیای سعادت. ج1، عنوان 1-4، رکن1؛ ج2، رکن: 2، عادت / ترجمه و مقدمه و مقاله: الکسی خیسمتولین، سن‌پتربورگ؛ کازان: شرق‌شناسی پترزبورگ، 2018، ج1، 352ص، شابک: 978-5-85803-511-4؛ ج2، 328ص، شابک: 978-5-85803-513-8
• غزالی، محمد ابوحامد؛ رسائل امام غزالی، ترجمه و تصحیح: الکسی خیسمتولین، انستیتو نسخ خطی شرقی آکادمی علوم روسیه، موزه آسیایی. سن‌پترزبورگ: شرق‌شناسی پترزبورگ، مسکو: صدرا، 2017، 632ص:
• دائرةالمعارف اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه (جزء 5)، با سرویراستاری استانیسلاو میخایلویچ پروزوروف، مسکو: واستوچنایا لیتراتورا، 2012، 232ص؛
• دایرةالمعارف اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه (جلد1) / گردآوری، ویراستاری، نگارش مقدمه و 7 مقاله توسط استانیسلاو پروزورف، مشاور علمی اولگ آکیموشکین، ولادیمیر بابرونیکوف و انس خالداف؛ نمایه‌سازی الکسی خیسمتولین؛ مسکو: نگارشهای شرقی، 2006، 655ص.
• دایرةالمعارف اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه (جزء4) / گردآوری، ویراستاری علمی، نگارش مقدمه: استانیسلاو پروزورف، نمایه‌سازی الکسی خیسمتولین، مشاور علمی اولگ آکیموشکین؛ مسکو: نگارشهای شرقی، 2003، 160ص.

• دایرةالمعارف اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه (جزء3) / با گردآوری و ویراستاری استانیسلاو پروزورف، نمایه‌سازی الکسی خیسمتولین، مشاور علمی اولگ آکیموشکین و انس خالداف؛ مسکو: «ادبیات شرقی» آکادمی علوم روسیه، 2001، 184ص.
• دایرةالمعارف اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه (جزء2) / گردآوری و ویراستاری علمی، نگارش مقدمه: استانیسلاو پروزورف، نمایه‌سازی الکسی خیسمتولین، مشاور علمی اولگ آکیموشکین، ولادیمیر بابرونیکوف و انس خالداف؛ مسکو: «ادبیات شرقی» آکادمی علوم روسیه، 1999، 167ص.
• دایرةالمعارف اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه (جزء1) / گردآوری، ویراستاری علمی: استانیسلاو پروزورف، نمایه‌سازی الکسی خیسمتولین، مشاور علمی اولگ آکیموشکین، و انس خالداف؛ مسکو: «نگارش‌های شرقی» آکادمی علوم روسیه، 1998، 159ص.
• خیسمتولین، الکسی؛ آموزه اهل حق در پژوهشهای ولادیمیر الکسییویچ ایوانف // محققان روسی درباره اسماعیلیه / با سرویراستاری استانیسلاو پروزوروف و حکیم ائل‌نظراف، سن پترزبورگ: دانشکده زبانشناسی دانشگاه دولتی سن پترزبورگ انتشارات نستور-استوریا، 2014، ص45-52.
• مولوی، جلال‌الدین محمد. مثنوی معنوی. دفتر اول (بیت 1-4003) / ترجمه از فارسی: الکسی خیسمتولین، اولگا یستربوا، باریس نوریک، یوری ایوانسیان، اولگ آکیموشکین / ویرای عمومی و علمی و نمایه‌سازی الکسی خیسمتولین، سن‌پترزبورگ: شرق‌شناسی پیتربورگی، سال 2007. 448 ص.
• مولوی، جلال‌الدین محمد. مثنوی معنوی. دفتر چندم. ترجمه از فارسی و شرح: ؟؟، ویرایش علمی ؟؟. سن پترزبورگ: شرق‌شناسی پترزبورگ، 2010.
• مولوی، جلال‌الدین محمد. مثنوی معنوی. دفتر ششم (بیت 1-4916) / ترجمه از فارسی: الکسی خیسمتولین، اولگا یستربوا، با سرویراستاری: الکسی خیسمتولین، سن‌پترزبورگ: شرق‌شناسی سن‌پترزبورگ، 2012، 480ص؛
• خیسمتولین، الکسی؛ آموزه اهل حق در پژوهشهای ولادیمیر الکسییویچ ایوانف // یادمانهای مکتوب شرق، 1 (16) ، سال 2012. ص 16-19.
• ایوانف، آ.آ.؛ الکسی خیسمتولین؛ اولگ فئودرویچ آکیموشکین (17.02.1929-31.10.2010) // یادمانهای مکتوب شرق، 1 (14) ، 2011. ص 300-393.
• آلی ایوانویچ کالسنیکوف، الکسی خیسمتولین، سالگرد اولگ فدروویچ آکیموشکین // یادمانهای مکتوب شرق، 1 (10) ، 2009. ص 238—240.
• الکسی خیسمتولین، تصوف، سن‌پترزبورگ، انتشارات: آزبوکا کلاسیکا» و «شرق‌شناسی پترزبورگی» 2008، 192ص، (سری «جهان شرق»).
• الکسی خیسمتولین، تصوف، سن‌پترزبورگ، انتشارات: آزبوکا کلاسیکا» و «شرق‌شناسی پترزبورگی»، 2003. - 224ص. ("جهان شرق").
• نسیرین ائلدار قیزی علعسکراوا؛ طریقت تصوفی گلشنیه. ویراستاری علمی اولگ آکیموشکین؛ ویرایش الکسی خیسمتولین، سن‌پترزبورگ: شرق‌شناسی پترزبورگی، سال 2002، 160ص،  : مطالعات شرقی پترزبورگ ، 2002. - 160 ص - (Orientalia). شابک 5-85803-211-7
• غزالی، محمد ابوحامد؛ کیمیای سعادت. ج1، عنوان 1-4، رکن1؛ ج2، رکن: 1، ترجمه از فارسی، مقدمه و توضیحات و نمایه: الکسی خیسمتولین، سن‌پتربورگ: شرق‌شناسی پترزبورگی، 2002، LII+332ص، یادمان فرهنگ شرق.
• ابو یوسف یعقوب ب. ابراهیم الکوفی. کتاب الخراج. ترجمه از زبان عربی و حواشی: الکساندر اشمیدت، توضیحات فوق‌العاده به قلم الکسی سرگییویچ بوگالوبوف، آماده سازی برای انتشار، مقدمه و نمایه الکسی خیسماتولین، سن‌پترزبورگ: "شرق‌شناسی پترزبورگی" ، سال 2001. XXXIII + 415 ص. ("یادمان فرهنگ شرق" ، شماره شانزدهم).
• حکمت صوفیان / ترجمه از فارسی اولگا یستربوا، یوری ایوآنسیان، ب. باباجانوف، مقدمه مقالات الکسی خیسمتولین. سن‌پترزبورگ: آزبوکا، پیتربورگسکویه واتاکاودئنیه، سال 2001. 448 ص. شابک: 5-267-00413-8 (ABC) ؛ شابک 5-85803-184-6 (شرق‌شناسی سن‌پترزبورگ)
• تصوف در آسیای میانه (مطالعات منطقه‌ای): مجموعه مقالات یادبود Fritz Mayer فریتس مایر (1912 - 1998) گردآوری و ویراستاری علمی الکسی خیسماتولین، سن پترزبورگ: دانشکده زبانشناسی دانشگاه دولتی سن پترزبورگ، 2001، 394ص. (آسیایی/آزیاتیکا)
• الکسی خیسمتولین، متن تصوفی کلاسیک «کیمیای سعادت» نوشته ابوحامد محمد غزالی توسی (1058-1111). -سن پترزبورگ: "شرق‌شناسی پترزبورگ"، سال 2001. 224 ص. (مجموعه "فرهنگ و ایدئولوژی شرق مسلمان"، سوم). شابک 5-85803-190-0
• الکسی خیسمتولین، تصوف سن پترزبورگ: "شرق‌شناسی پترزبورگ"، 1999. - 272 ص. ("جهان شرق" ، III).
• الکسی خیسمتولین، کیمیای سعادت (كيمياء السعادة) ابوحامد غزالی توسی // کشورها و مردمان شرق. شماره30، آسیای مرکزی. هندوکش شرقی. سن پترزبورگ: شرق‌شناسی پترزبورگ، سال 1998. ص204-228.
• الکسی خیسمتولین و و. کروکووا، آداب مرگ و تشییع جنازه در اسلام و آیین زرتشت. ویرایش علمی. ای.م. استبلین-کامنسکی، اولگ آکیموشکین، سن پترزبورگ: مرکز "شرق‌شناسی پترزبورگ"، 1997. - 272 ص. (اورینتالیا/Orientalia)
• الکسی خیسمتولین؛ اعمال آیینی صوفیانه: (با مثال فرقه نقشبندیه). ویراستار علمی اولگ آکیموشکین، سن پترزبورگ: مرکز "شرق‌شناسی پترزبورگ"، سال 1996. - 208ص. (اورینتالیا/Orientalia).

مقالات

• خیسمتولین، الکسی؛ تألیفی از قرون وسطا: تحلیل متن‌شناسانه و ترجمه «رساله ابدالیه»ی یعقوب چرخی - ؛ (آرس اسلامیکا: در بزرگداشت استانیسلاو میخایلوویچ پروزورف / گردآوری و ویرایش علمی میخائیل پیاتروفسکی، علی‌اکبر علی‌اکبراف. مسکو: نائوکا ـ انتشارات واستوچنایا لیتراتورا، 2016، 871ص: صص 392-436)