اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه: فرهنگ دایرةالمعارفی (ج1)

از بانک اسلامشناسان
پرش به: ناوبری، جستجو
اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه: فرهنگ دایرةالمعارفی (ج1)
اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه: فرهنگ دایرةالمعارفی (ج1)
تصویر جلد کتاب
اطلاعات نشر
با حمایت
بنیاد مطالعات اسلامی روسیه
قالب: کتاب
زبان: روسی
این کتاب شامل مقالات تجدید نظر شده و تکمیلی از سه شماره اول اسلام در سرزمین امپراتوری سابق روسیه: فرهنگ دایرةالمعارفی (جزء1، جزء2 و جزء3)، که در سالهای 1998-2001 منتشر شده است. ترتیب الفبایی جدید 255 مقاله در این جلد، حاوی اطلاعاتی در مورد اسلام در قلمرو امپراتوری سابق روسیه از آغاز ورود تا زمان حاضر است. مطابق رویکرد روش شناختی، این اثر ادامه فرهنگنامه دائرةالمعارف "اسلام" (مسکو: 1991)، و از لحاظ محتوا مکمل آن است. مقالات به چهره‌های مسلمان، مکان‌های عبادت، طریقت‌ها و اصطلاحات صوفیانه، مدارس و معارف اسلامی، قرآن در روسیه و غیره اختصاص یافته است.

اسلام در روسیه نه تنها موضوعی آکادمیک است؛ بلکه یک عامل مهم در زندگی اجتماعی و سیاسی است. هدف از انتشار این مقالات ارائه اطلاعات عینی در مورد اسلام است و از این طریق گامی در جهت ایجاد تفاهم و پذیرش قومی موجود در فضای پس از شوروی است.

مدخل‌ها

  • ابراهیم حضرت (شیخ نقشبندی ازبکستان) (ج1، ص155)؛
  • ابراهیم گلشنی (ج1، ص115)؛
  • ابوذر (مسجد) (ج1، ص21)؛
  • ابوسعید میخانی (ج1، ص19)؛
  • ابومسلم (از قهرمانان شمال‌شرق قفقاز) (ج1، ص15)؛
  • اُتین (اصطلاح عبادی ازبکی) (ج1، ص321)؛
  • احمد الغضائری (ج1، ص104)؛
  • احمد الیمنی (ج1، ص42)؛
  • اداره مرکزی روحانیت مسکو (ج1، ص436)؛
  • اروپای شرقی (ج1، ص92)؛
  • استرلیباش‌اوا (ج1، ص366)؛
  • استرلیتاماق (ج1، ص367)؛
  • الاسحاقیه (از فرق شیعی) (ج1، ص163)؛
  • اسکندر پاشا (اسکندر مقدونی) (ج1، ص157)؛
  • اسماعیل بیگ گاسپرینسکی (ج1، ص110)؛
  • اصول جدید (ج1، ص398)؛
  • امام بخاری (ج1، ص78)؛
  • امیر علیشیر نوائی (ج1، ص298)؛
  • انجمن روحانیان مسلمان اورنبورگ (=اورنبورگ مسلمان دینیه نظارتی) (ج1، ص319)؛
  • الاندراسبانی (ج1، ص32)؛
  • اوجاقبیر (ج1، ص394)؛
  • اوک‌سویاک (ج1، ص318)؛
  • اولیا (ج1، ص315)؛
  • اوماخان کاچایف (ج1، ص191)؛
  • ایج‌بوبی (مدرسه‌ای در تاتارستان) (ج1، ص156)؛
  • ایسخیج باب (ج1، ص163)؛
  • ایشان (عنوان) (ج1، ص164)؛
  • آبِز آقا (ج1، ص21)؛
  • آرچمان آتا (ج1، ص41)؛
  • آرسلان باب (ج1، ص40)؛
  • آسان الگا (ج1، ص42)؛
  • آسیای میانه (ج1، ص436)؛
  • باب الابواب / علی‌اکبر علی‌اکبراف (ج1، ص45)؛
  • بارتولد (ج1، ص50)؛
  • باشقوردستان (ج1، ص56)؛
  • بربری (گروهی قومی) / (ج1، ص49)؛
  • برهان الدین قیلیج (ج1، ص76)؛
  • البصیره (ج1، ص55)؛
  • بطل حاجی (ج1، ص56)؛
  • بلغار (مسجدی در کازان) (ج1، ص73)؛
  • بلوچ‌ها (ج1، ص65)؛
  • بورگا کاش (مقبره‌ای در اینگوش) (ج1، ص72)؛
  • بوغاز داشی (ج1، ص71)؛
  • بهاءالدین بلغاری ویسی (ج1، ص82)؛
  • بی‌بی خانیم (مسجد جامعی در سمرقند) (ج1، ص67)؛
  • پای کلان (ج1، ص327)؛
  • پَرنجه (ج1، ص323)؛
  • پُره‌دوز، خواجه (ج1، ص331)؛
  • پنجه (ج1، ص323)؛
  • پیر (ج1، ص325)؛
  • تاتارستان (ج1، ص371)؛
  • تُرکِ جندی (ج1، ص388)؛
  • ترکمنستان (ج1، ص389)؛
  • الترمذی (ج1، ص377)؛
  • التصرّف (ج1، ص370)؛
  • تمبر مسلمانان (ج1، ص283)؛
  • توبه (مسجد) (ج1، ص375)؛
  • توِر (شهر) (ج1، ص376)؛
  • توره (ج1، ص387)؛
  • توغ (ج1، ص384)؛
  • توقایف‌ها (ج1، ص385)؛
  • جذبه (ج1، ص133)؛
  • جمشدی (گروه قومی) (ج1، ص136)؛
  • جوما (مسجد جمعه دربند) (ج1، ص139)؛
  • جینه (کتاب) (ج1، ص135)؛
  • چچن ـ اینگوش (ج1، ص443)؛
  • چخار بکر (ج1، ص455)؛
  • چراغ‎دان (ج1، ص451)؛
  • چشمه ایوب (ج1، ص441)؛
  • چلّه (ج1، ص448)؛
  • الچوکوری (ج1، ص454)؛
  • چهل‌تن (ج1، ص449)؛
  • چیستوپُل (= چیستای ـ تاتارستان) (ج1، ص453)؛
  • حاجی محمد قدوقی داغستانی (ج1، ص222)؛
  • حج از روسیه (ج1، ص404)؛
  • حجره (ج1، ص428)؛
  • حذیفه بن الیمان (مسجد) (ج1، ص429)؛
  • حسن‌عطا گابشی (ج1، ص101)؛
  • حسین‌اف، م (ج1، ص429)؛
  • حسینیه (1) (ج1، ص430)؛
  • حسینیه (2) (ج1، ص431)؛
  • حضرت امام (ج1، ص415)؛
  • حظیره (ج1، ص412)؛
  • حظیره چشمه ایوب (ج1، ص414)؛
  • حکمت (ج1، ص425)؛
  • ختم یازدهم (ج1، ص416)؛
  • ختنه توی (ج1، ص416)؛
  • الخدیر (ج1، ص408)؛
  • خواجگان (ج1، ص417)؛
  • خواجه اسلام جویباری (ج1، ص138)؛
  • خواجه عبدالخالق غجدوانی (ج1، ص112)؛
  • خواجه عبیدالله احرار (ج1، ص43)؛
  • خواجه محمد پارسا (ج1، ص293)؛
  • خوشتادا (آبادی در داغستان) (ج1، ص432)؛
  • داغستان (ج1، ص120)؛
  • داملّا (ج1، ص125)؛
  • دانا آتا (ج1، ص125)؛
  • دخمه (ج1، ص131)؛
  • درپوش (ج1، ص130)؛
  • درویشانه (ج1، ص129)؛
  • دلدل علی (مکانی مقدس در دربند) (ج1، ص146)؛
  • دودالانی آیساندیر (عبدالله بخاراچی) (ج1، ص142)؛
  • دوره (فدیه) (ج1، ص119)؛
  • دوکچی ایشان (ج1، ص143)؛
  • دوکچی ایشان خجوی (ج1، ص145)؛
  • الربغوزی، برهان‌الدین (ج1، ص331)؛
  • رسولیه (ج1، ص335)؛
  • رقیه (تعویذ، افسون) (ج1، ص336)؛
  • رمضان (مسجد) (ج1، ص333)؛
  • روحانیت مسلمان (ج1، ص286)؛
  • رونقی، فیض‌الله (ج1، ص332)؛
  • رینات (ج1، ص335)؛
  • زمخشری (ج1، ص149)؛
  • زنجیرلی مدرسه (باغچه‌سرای) (ج1، ص153)؛
  • زنگی آتا (ج1، ص150)؛
  • زین‌الله رسول‌اف (ج1، ص334)؛
  • سادات ترمذ (ج1، ص338)؛
  • ساکت (ج1، ص363)؛
  • سای‌ییل (سای‌ایل بایرام) (ج1، ص342)؛
  • سفید بُلَند (ج1، ص350)؛
  • سگنه (گور دخمه) (ج1، ص337)؛
  • سلطان سادات (ج1، ص367)؛
  • سلیمان‌اف، عبدالوهاب (ج1، ص367)؛
  • السمرقندی (علاءالدین محمد) (ج1، ص346)؛
  • السمعانيّه (ج1، ص342)؛
  • سنت‌پیترزبورگ (ج1، ص347)؛
  • سیت نجپی (/سید نجفی) (ج1، ص362)؛
  • سید امیر کلال (ج1، ص224)؛
  • شاه مردان (ج1، ص460)؛
  • شمائیل (ج1، ص457)؛
  • شمس الأئمة (ج1، ص459)؛
  • شولان (ج1، ص462)؛
  • شهاب‌الدین مرجانی (ج1، ص257)؛
  • شیخ آل‌اف (ج1، ص463)
  • صدر ضیا (محمد شریف جان مخدوم) (ج1، ص341)؛
  • صفر کاچتی (/صفر چیقدی) (ج1، ص349)؛
  • صلاح‌الدین مجیدی (ج1، ص246)؛
  • صوفی (ج1، ص369)؛
  • ضیا کمالی (ج1، ص178)؛
  • عادت (نهادی مردمی) (ج1، ص22)؛
  • عالمجان البارودی (ج1، ص53)؛
  • عالیه (ج1، ص109)؛
  • عبدالرحیم البلغاری / میخائیل کمپر (ج1، ص74)؛
  • عبدالرحیم باب (ج1، ص15)؛
  • عبدالرشید ابراهیموف (ج1، ص154)؛
  • عبدالسلام عبدالرحیموف (ج1، ص103)؛
  • عبدالله آپانایف (ج1، ص34)؛
  • عبدالناصر قرصاوی (ج1، ص230)؛
  • عبیدالله الاعرج (ج1، ص36)؛
  • عثمان‌اف، خیرالله (ج1، ص397)؛
  • عثمانیه (ج1، ص396)؛
  • عجم (ج1، ص26)؛
  • عشقیه (شطاریه/بسطامیه) (ج1، ص166)؛
  • عطاءالله بایزیتف (ج1، ص57)؛
  • علاءالدین الکاسانی (ج1، ص184)؛
  • علم لدنّی (ج1، ص156)؛
  • علی کایایف (ج1، ص192)؛
  • العیاشی (ج1، ص29)؛
  • غازی محمد داغستانی (ج1، ص104)؛
  • فخرالدین‌اف، رضاءالدین (ج1، ص400)؛
  • فراکسیون مسلمانان [دومای دولتی روسیه] (ج1، ص278)؛
  • فطرت (ج1، ص402)؛
  • الفقّاعی (ج1، ص403)؛
  • فقیری (ج1، ص399)؛
  • قارغالی (باشقوردستان) (ج1، ص183)؛
  • قاری (ج1، ص216)؛
  • قاف (کوه) (ج1، ص185)؛
  • قرآن بایسنقری (ج1، ص201)؛
  • قرآن در روسیه (ج1، ص201)؛
  • قربان مراد ایشان (مکانی مقدس در اطراف گؤک‌تپه ترکمنستان) (ج1، ص229)؛
  • قربانعلی‌اف‌ها (خاندانی اهل علم باشقورد) (ج1، ص228)؛
  • قریم (=شبه جزیره کریمه) (ج1، ص216)؛
  • قزاقستان (ج1، ص169)؛
  • قفّال شاشی (ج1، ص189)؛
  • قفقاز شمالی (ج1، ص353)؛
  • قلندریه (ج1، ص177)؛
  • قول شریف (مسجد) (ج1، ص224)؛
  • قیرخ‌لار (زیارتگاه قبرستانی مجاور دیوار شمالی دربند، روبروی دروازه قیرخلار قاپی) (ج1، ص235)؛
  • قیز بی‌بی (خانقاه زنانه ـ ازبکستان)‌ (ج1، ص235)؛
  • قیزیل‌اینو (ج1، ص176)؛
  • کاراچای (بخشی از جمهوری قاراچای ـ چرکس) (ج1، ص180)؛
  • کاروان‌سرای (ج1، ص179)؛
  • کاظم مچیلانی (ج1، ص267)؛
  • کبرويّه (ج1، ص220)؛
  • الکدری (حسن افندی داغستانی) (ج1، ص30)؛
  • کشنه (معماری یادبود مقابر اوائل مسلمانی ترکها در آسیای میانه و ایدیل ـ اورال؛ از کشنه‌های معروف: بندربیکه، قیزیل مچید، تمرلان، تربه‌خانه، حسین‌بک) (ج1، ص237)؛
  • الکلابادی (ج1، ص176)؛
  • کونتا-حاجی کیشی (ج1، ص227)؛
  • کوو آتا (ج1، ص200)؛
  • کیچی مناره (مناره کوچک؛ در بلغار) (ج1، ص253)؛
  • کیست‌ها/کیستین‌ها (گروهی قومی در گرجستان) (ج1، ص197)؛
  • کیشکار (قیش‌قار، روستایی در بخش آرچه تاتارستان) (ج1، ص232)؛
  • الکیکونی (ابومحمد مدنی ککنی داغستانی) (ج1، ص194)؛
  • کیمیای سعادت (ج1، ص196)؛
  • گل سرخ (مراسم) (ج1، ص114)؛
  • گلشنیه (ج1، ص117)؛
  • گؤزلی آتا (ج1، ص111)؛
  • لبِ حوض (ج1، ص243)؛
  • لطف‌الله چوستی (ج1، ص242)؛
  • لوح (ج1، ص241)؛
  • مامموس لکزی دربندی (ج1، ص240)؛
  • المبيّضه (ج1، ص273)؛
  • مثنوی‌خوانی (ج1، ص261)؛
  • مجدّديّه (ج1، ص274)؛
  • مجله اسلام (=اسلام مجله‌سی) (ج1، ص161)؛
  • محکمه شرعیه (ج1، ص263)؛
  • محمد دربندی (ج1، ص126)؛
  • محمد رفیع (ج1، ص296)؛
  • محمد غازی سمرقندی (ج1، ص292)؛
  • محمود خواجه بهبودی (ج1، ص70)؛
  • مخدوم اعظم (سید احمد خواجگی بن جمال‌الدین کاسانی ده‌بیدی) (ج1، ص262)؛
  • مخدوم معظم (ج1، ص245)؛
  • مدرسه آپانایف (ج1، ص35)؛
  • مدرسه محمّدیه (ج1، ص297)؛
  • مرثیه (ج1، ص259)؛
  • مسجد ایسکی تاش (ج1، ص160)؛
  • مسجد آپانایف (ج1، ص35)؛
  • مسجد جامع (ج1، ص147)؛
  • مسجد زاکاباننا (ج1، ص148)؛
  • مسجد عظیم‌اف (ج1، ص27)؛
  • مسجد علی‌اف (در کازان) (ج1، ص108)؛
  • مسجد مرجانی (ج1، ص256)؛
  • مسجد نورالله (ج1، ص362)؛
  • مسکره (/مچکره؛ روستایی در تارستان) (ج1، ص260)؛
  • مسکو (ج1، ص269)؛
  • مشرب (شاه مشرب نمنگانی) (ج1، ص266)؛
  • مصلّا (ج1، ص277)؛
  • مصلّا مروه (ج1، ص278)؛
  • معراج (ج1، ص268)؛
  • مقبره (ج1، ص249)؛
  • مقبره شرقی (شهر بلغار) (ج1، ص100)؛
  • مکتب (ج1، ص250)؛
  • منصور (شیخ اوچرمان) (ج1، ص254)؛
  • موسی جارالله بیگی‌یف (ج1، ص67)؛
  • موسی خان خواجه ده‌بیدی (ج1، ص276)؛
  • مَهر (مهریه) (ج1، ص265)؛
  • نارمات غلام آتا (ج1، ص114)؛
  • نجم‌الدین کبری (ج1، ص219)؛
  • ندیرخان دُملا (ج1، ص312)؛
  • النسبه (ج1، ص311)؛
  • نشریه الاصلاح (ج1، ص161)؛
  • نقشبند (بهاءالدین محمد بخاری) (ج1، ص299)؛
  • نقشبندیه (ج1، ص306)؛
  • نکاح (ج1، ص310)؛
  • نماز (ج1، ص308)؛
  • نمازگاه بخارا (ج1، ص309)؛
  • نمازگاه قَرشی (ج1، ص309)؛
  • نوگای‌ها (نوغای‌ها) (ج1، ص311)؛
  • وهابی‌های قفقاز شمالی (ج1، ص84)؛
  • ویس حاجی (ج1، ص91)؛
  • هزاره (ج1، ص411)؛
  • هندوستانی (ج1، ص426)؛
  • یوسف الورّاق (ج1، ص84)؛
  • یوسف لکزی (ج1، ص238)؛

ساختار کتاب

چاپ‌ها

Ислам на территории бывшей Российской империи: Энциклопедический словарь. Том I / Составитель и ответственный редактор — С.М.Прозоров; научные консультанты — О.Ф.Акимушкин, В.О.Бобровников, А.Б.Халидов; указатели — А.А.Хисматулин. M.: Восточная литература, 2006. 655 с.: ил. ISBN 5-02-018420-9 (в пер.)