سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)
در زمان بسته بودن دانشگاهها یكی از بحثهای عمده ستاد انقلاب فرهنگی آن روز، این بود كه دانشگاه بر چهار ركن عمده استوار است: ١) برنامه، ٢) استاد، ٣) دانشجو، ٤) كتاب، و برای هر كدام از این چهار ركن چاره‌اندیشی شد.
در باب تهیه و تدوین و نشر كتب دانشگاهی مركز نشر دانشگاهی تأسیس شد و چنان‌كه می‌دانیم تاكنون فعالیتی چشمگیر داشته و خلأهای فراوانی را پر كرده است. اما از آنجا كه انقلاب اسلامی ما، در بن و بنیاد انقلابی فرهنگی است و در انقلاب فرهنگی، سهم عمده بر عهده علوم انسانی است، در تاریخ ۱۳۶۳/۱۲/۷ در سیزدهمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ كه جایگزین ستاد انقلاب فرهنگی بود ـ موضوع تأسیس سازمانی مستقل به نام سازمان مطالعه و تدوین كتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) به لحاظ اهمیت به تصویب رسید، با این هدف كه در زمینه علوم انسانی ـ به‌ویژه از نظر پیوند آنها با مسائل اسلامی ـ به تدوین كتب مبنایی ـ از قبیل مبانی اقتصاد اسلامی، مبانی حقوق اسلامی، سیاست اسلامی، فلسفه سیاست و ... ـ و نیز كتب درسی برای دانشگاهها بپردازد.
این سازمان با نام «سازمان مطالعه و تدوین كتب علوم انسانی دانشگاهها» كه اختصاراً «سمت» نامیده می‌شود، پس از كسب مجوزهای قانونی، از اواسط سال ۱۳۶۴ به عنوان یكی از سازمانهای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری تنها با دریافت یك میلیون تومان اهدائی سراسر بركت حضرت امام (ره) فعالیت خود را آغاز كرد. در زمان جنگ تحمیلی و بعد از آن، در بحران فراز و نشیبها با عنایت خداوند و با پشتیبانی معنوی و تدریجاً مادّی مسئولان گرانقدر نظام و نیز با همكاری خالصانه و ایثارگرانه گروهی از استادان، مسئولان پژوهشی و اجرایی، توانست در حدّ مقدور خدمتی بزرگ ـ امّا نه در خور ملّت بزرگ و سرافراز ایران ـ به دانشجویان بزرگوار و به فرهنگ كشور عرضه كند. امید است در آینده نزدیك هم به لحاظ كیفی و پرداختن به كارهای مبنایی و هم از نظر كمّی و رفع بیشتر نیاز دانشجویان و سایر خوانندگان گامهای بلندتری بردارد.
ریاست سازمان را از ابتدا تا کنون دکتر احمد احمدی بر عهده داشته است.
نگاهی به عمده‌ترین فعالیتهای «سمت»
- تشکیل 35 گروه تخصصی از آغاز تأسیس تا کنون به منظور مدیریت تولید محتوای علمی دانشگاهی در حوزه‌های مختلف علوم انسانی و اسلامی ؛
- تولید محتوای علمی بیش از 2060 عنوان كتاب مبنایی ، درسی و كمك‌درسی دانشگاهی بر اساس فرآیند خاص تولید محتوای علمی ؛
- ویرایش و آماده سازی 2080 عنوان کتاب با عنایت ویژه به امر ویرایش محتوای ، ادبی و فنی ؛
- تدوین 178 عنوان کتاب آموزش زبان انگلیسی تخصصی (ESP) در همه رشته های دانشگاهی ( اعم از علوم انسانی و غیر آن ) متناسب با ارزشهای اسلامی و بومی ؛
- بررسی و ارزیابی بیش از 4400 طرح اولیه اثر اعم از تصنیف ، تألیف و ترجمه در حوزه علوم انسانی و اسلامی ؛
- انعقاد بیش از 2310 قرارداد کتاب صنیفی ، تألیفی و ترجمه در حوزه علوم انسانی و اسلامی ؛
- تجدید چاپ بیش از 500 عنوان کتاب در هر سال به همراه بازنگری حداقل 15 درصد آن ؛
- عرضه بیش از 38 میلیون نسخه كتاب به جامعه دانشگاهی با قیمتی از یك دوم تا حدود دو سوم و سه پنجم بهای بازار به جامعه دانشگاهی ؛
- ارتباط علمی با بیش از 2500 فرهیخته ، صاحب‌نظر و استاد دانشگاه و حوزه در عرصه‌های مختلف علوم اسلامی و انسانی ؛
- تشكیل و راه‌اندازی مركز تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت» به منظور تحقیق و پژوهش در زمینه تولید و استانداردسازی منابع دانشگاهی علوم انسانی در سه گروه پژوهشی که در 8 آبان 95 به پژوهشکده ارتقا یافته است ؛
- انعقاد قرارداد 137 طرح پژوهشی ( 100 مورد پایان یافنه و 37 مورد در حال اجرا ) ؛
- انتشار 39 شماره نشریه ، ابتدا با نام سخن سمت و از 1388 با نام عیار ، و از دیماه 1391 با هدف تغییر وضعیت و تبدیل به فصلنامه علمی ـ پژوهشی با نام پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی ؛
- ارائه و اجرای طرح مشاركت با دانشگاهها و مراكز پژوهشی و حوزه‌های علمیه در سال 1376 به منظور تشریک مساعی با این مراکز و به کارگیری امکانات موجود در مسیر اهداف مشترک برای تولید منابع مبنایی ، درسی و كمك‌درسی مورد نیاز ؛
- انعقاد تفاهم‌نامه همكاری با 142 مرکز و چاپ و عرضه حدود 310 عنوان کتاب با شمارگانی بیش از 2/5 میلیون نسخه به جامعه علمی کشور ؛
- در راستای مأموریتهای محوله به «سمت» در امور بین‌الملل انعقاد 28 موافقت‌نامه همكاری دو جانیه با دانشگاهها و مراكز علمی افغانستان ، تاجیکستان ، آذربایجان ، آلمان ، روسیه ، عراق ، لبنان ، سوریه ، ترکیه و چین ؛
- تألیف و ترجمه 36 عنوان کتاب درسی دانشگاهی و مبنایی علوم انسانی در چهارچوب همکاری با مراكز دانشگاهی و پژوهشی سایر كشورها ( 17 عنوان به زبان روسی ، 8 عنوان به انگلیسی ، 16 عنوان به عربی ، 3 عنوان به آذری ، 3 عنوان به چینی و 1 عنوان به اردو ) ؛
- تهیه، تدوین و چاپ 18 عنوان کتاب آموزشی و كمك‌آموزشی برای کرسیهای زبان فارسی ، ایران‌شناسی ، اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی در سایر کشورها ؛
- چاپ 59 عنوان کتاب و اهدای دهها هزار نسخه از کتابهای این سازمان به کتابخانه‌ها و دانشگاههای افغانستان تاکنون در راستای همکاریهای علمی و فرهنگی با کشور افغانستان از طریق تأمین منابع درسی دانشگاهی و حمایت از آثار اساتید افغانستانی، با توجه به خط و زبان مشترک با کشور افغانستان؛
- حضور فعال سازمان «سمت» با هدف تحقق وظیفه اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی و بازاریابی آثار و تولیدات خود، سالانه به طور متوسط در دو نمایشگاه بین‌المللی كتاب از آن جمله شركت در نمایشگاههای بین‌المللی كتاب افغانستان ، ترکمنستان ، روسیه ، لبنان ، انگلستان ، ترکیه ، آلمان ، مصر («سمت» در برنامه بلندمدت خود مصمم است حضورش را در نمایشگاههای مهم بین‌المللی پررنگ‌تر و تأثیرگذارتر نماید . ) ؛
- سرمایه‌گذاری و فراهم كردن امكانات فیزیكی ، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و تجهیزات لازم برای توسعه كار كه هزینه‌های آن از محل درآمد اختصاصی سازمان تأمین شده و كمترین اتكا را به بودجه دولتی داشته است ؛
- تربیت دهها نیروی متخصص و کارشناس در امر ویرایش ، آماده‌سازی و تولید کتاب دانشگاهی ؛
- راه‌اندازی وب‌سایت به نشانی www.samt.ac.ir در سال 1381 با هدف ارائه خدمات و عرضه به روز اطلاعات کتابها و اخبار سازمان در آن و دریافت نظرات مخاطبان و ارائه آن به 4 زبان فارسی ، عربی ، انگلیسی و روسی (که دربین دانشگاهها و مراکز پژوهشی وب‌سایت 4 زبانه بسیار نادر است .)؛
- راه‌اندازی کانال کتابها و فعالیتهای «سمت» و صفحه این سازمان در اینستاگرام و آپارات ؛
- برگزاری 41 همایش ، نکوداشت و نشست علمی و کارگاه آموزشی مستقل و 24 همایش و نکوداشت مشترک ؛
- انتشار 75 شماره خبرنامه سمت .
برخی افتخارات «سمت»
• ناشر برگزیده سالهای ۱۳۷۶ ، ۱۳۷۹ ، ۱۳۸۱ ، ۱۳۸۳ ، ۱۳٨٩ ، ۱٣٩۱ و شایسته تقدیر 1396 .
• برگزیده شدن دو طرح پژوهشی «سمت» با عنوان گزارش و ویرایش شاهنامه : نامه باستان در 9 جلد و تاریخ هنر اسلامی در 5 جلد در جشنواره خوارزمی ، سال 1386 .
• برگزیده شدن 171 عنوان از کتابهای «سمت» و دریافت جوایز کتاب سال ، کتاب فصل و دیگر جوایز معتبر ملی .
• تجلیل از مقام علمی حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد احمدی : 1. در سومین جشنواره بین المللی فارابی از نظر مجموعه آثار و خدمات علمی ، 1388، 2. در همایش ملی «کرسیهای نظریه پردازی ، نقد و مناظره» به عنوان یکی از 20 نظریه پرداز برتر کشور ، 1393، 3. در ششمین مراسم جایزه علمی «استاد دكتر علی‌محمد كاردان» ، 1394، 4. در هفتمین گردهمایی اساتید علوم عقلی در مجمع عالی حکمت اسلامی ، 1394، 5. در نکوداشت ایشان در دانشگاه تربیت مدرس.
• تقدیر از خدمات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ( سمت ) در تولید کتابهای درسی برای دانشگاههای منطقه اکو توسط مؤسسه فرهنگی اکو به عنوان تنها سازمان انتشارات دانشگاهی در سطح منطقه که به صورت اختصاصی به انتشار کتب درسی و دانشگاهی پرداخته و کتب مختلفی به زبانهای رایج منطقه اکو از جمله 59 عنوان کتاب دانشگاهی برای تدریس در دانشگاههای افغانستان، منتشر نموده است ؛
• معرفی شده به عنوان سازمان برتر در نمایشگاه جامع دستاوردهای سی ساله وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری ، سال 1387.
• رتبه اول در حوزه سازمانهای وابسته به وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری و رتبه دوم در زمینه توانمندسازی در اولین جشنواره تجلیل از روابط عمومیهای برتر دانشگاهها ، مراكز پژوهشی و فناوری و سازمانهای مرتبط ، سال 1388.
• برگزیده در زمینه توانمندسازی و ارتقای روابط عمومیها در سومین و چهارمین جشنواره روابط عمومیهای برتر دانشگاهها ، مراكز پژوهشی و فناوری و سازمانهای مرتبط ، سالهای 1389 و 1390.
• موفق شدن نشریه « پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی » وابسته به مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان به كسب اعتبار علمی ـ پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری ؛
• ناشر برگزیده در نهمین نمایشگاه كتاب استانی ایلام ، 1394 ؛
• غرفه برگزیده در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران ، 1388 .
