مؤسسۀ فرهنگى ترجمان وحى
| مؤسسۀ فرهنگى ترجمان وحى | |
|---|---|
 |
|
| کشور: ایران | |
| شهر: قم | |
| تأسیس: 1373 | |
| نوع فعالیت:علمی، پژوهشی | |
| سایت: http://cthq.ir | |
| ایمیل: cthquran@gmail.com | |
| تلفن: 37789315-025 ، 37789318-025 | |
| آدرس: بلوار 15 خرداد، تقاطع شهید نظری ثابت، جنب اورژانس | |
| موضوعات کاری:ترجمه قرآن | |
«مؤسسۀ فرهنگى ترجمان وحى» با هدف ارائه ترجمه هایى صحیح، سلیس، شیوا و به دور از تحریف قرآن مجید، در سال ۱۳۷۳ تأسیس گردید و در سال ۱۳۸۳ با نظر مساعد هیئت مؤسس و بنیانگذاران به عنوان مؤسسهاى كه داراى شخصیت حقوقى مستقل است تحت شمارۀ ۱۷۷۸۸ در ادارۀ كل ثبت كشور به ثبت رسید.
این مؤسسه به خاطر اهمیت موضوع و براى پرهیز از به هدر دادن هزینه ها در انجام كارى موازى، ابتدا تحقیقى همه جانبه را در كشور آغاز نمود و ضمن تماس با كلیۀ مراكز علمى، فرهنگى و نهادها و ارگانهاى تحقیقاتى و حتى مؤسسات خصوصى و كارهاى انفرادى اشخاص حقیقى كه گمان انجام چنین كارى از آنان مىرفت به این نتیجه رسید كه در ایران كار ترجمۀ قرآن به زبانهای زندۀ دنیا، موضوع در دست انجام هیچ شخص و یا گروه و مؤسسهاى نیست. لذا براى انجام این مهم با دوراندیشى و به دور از هرگونه شتابزدگى ابتدا به بررسى پیشینۀ كار پرداخت و براى این منظور حاصل كار صدها نفر از كسانى را كه در طول تاریخ ترجمه با مذاهب و آئینهاى مختلف در سراسر جهان با زبانها و گویشهاى مختلف اقدام به ترجمۀ قرآن نموده بودند را مورد مطالعه و بررسى قرارداد. كه حاصل آن اقداماتى است كه ذیلاً به آنها اشاره مىشود:
محتویات
الف: تهیۀ ترجمه هاى چاپى قرآن
براى اطلاع از محتواى ترجمه هاى چاپ شده، نقاط قوت و ضعف آنها، و به منظور جلوگیرى از اشتباهات گذشتگان، «مؤسسۀ فرهنگی ترجمان وحی» نخست به تهیۀ نسخههاى قرآنهاى ترجمه شده به زبانهاى مختلف اقدام نمود كه تا كنون تعداد آنها به ۵۶۰۸۰۸ جلد مىرسد و توسط ۱۲۶۲ مترجم به ۱۴۵ زبان ترجمه شده است. قدیمی‌ترین ترجمۀ قرآن به زبان لاتین است كه در سال ۱۱۴۳م. بوسیلۀ كشیشی مسیحی به نام رابرت كيتونی با هدف مبارزه با اسلام انجام شده و این ترجمه مبنای ارائۀ چند ترجمۀ جدید دیگر بر زبانهای: آلمانی، انگلیسی، ایتالیایی، چک، روسی، فرانسه، هلندی و یونانی شده است. تنوع این ترجمه‌ها به گونه‌ای است كه گاهی در یك زبان بیش از ۵۰۸۰۸ ترجمه چاپ شده وجود دارد مثل زبان اردو و یا زبانهای پرمخاطب دیگری چون زبان فارسی و یا انگلیسی که به ترتیب ۱۷۰۸ و ۱۵۰۸ ترجمۀ مختلف از آنها تاكنون ارائه شده؛ بدیهی است كسانی كه بخواهند در حوزه اینگونه زبانها اقدام به ترجمه كنند باید با احاطه و آگاهی از تجربیات گذشتگان گام در این میدان نهند و از سابقه ترجمه و پیشینۀ آن در هر زبانی اطلاعات کافی را به دست آورند.
ب: تهیۀ شناسنامۀ اجمالى ترجمه ها
همزمان براى شناسایى ترجمه ها چه از نظر صحت و اتقان و چه از نظر شیوایى و رسایى و چه از نظر ویرایش و نگارش، براى هر قرآن شناسنامهاى مجزّا در مؤسسه تهیه شده كه در آن محورهاى مختلفى مورد ارزیابى قرار گرفته است، از جمله: بیوگرافی مترجم، سوابق او، كیفیت ترجمه، میزان آگاهى مترجم از زبان مبدأ و مقصد، منابع مورد استفاده در ترجمه، تعریف و تقریظ دیگران بر آن ترجمه، نقطه نظرها و دیدگاههاى مذهبى مترجم، كیفیت چاپ آن ترجمه از نظر بى غلط بودن و مسائل دیگر. تهیۀ این شناسنامه‌ها در هر زبان این امكان را برای مترجم به وجود می‌آورد كه با آگاهی از پیشینۀ كار و پرهیز از لغزشهای گذشتگان برای ارائۀ ترجمه‌ای جدید مطابق با نیازهای عصری و تطور آن زبان اقدام، و از كارهای تكراری و كم‌ارزش پرهیز كند.
ج: راه‌اندازی و انتشار مجلۀ تخصّصى ترجمان وحى
یكی از كارهای مفید دیگری كه بستر مناسب را برای ارائۀ ترجمه‌های صحیح از قرآن كریم فراهم می‌كند انتشار مجله‌ای تخصصی است كه مسائل و موضوعات مرتبط با بحث ترجمۀ قرآن و مشكلات آن را مطرح كند، مؤسسه از آغاز تأسیس به فكر راه‌اندازی این مجله بود تا اینكه در سال ۱۳۷۶ نخستین شمارۀ آن با همكاری جمعی از قرآن پژوهان انتشار یافت. ترجمان وحى دو فصلنامهاى است كه در پایان تابستان و زمستان هر سال از سوى مؤسسۀ فرهنگى ترجمان وحى منتشر مىشود و تاكنون ۳۳ شماره از آن منتشر شده. هدف از انتشار این مجله تقویت بنیۀ علمى مترجمان، اطلاع‌رسانى در زمینۀ مباحث نظرى ترجمۀ قرآن در سطح جهان، بررسى و نقد ترجمههاى قرآن و استفاده از نظرات و تجربیات مترجمان و محققان علوم قرآنى است.
مهمترین موضوعاتى كه مجلۀ ترجمان وحى به آنها مىپردازد:
مقالات نظرى دربارۀ مبانى ترجمه.
مقالات نظرى دربارۀ فهم متون مقدس، از جمله فهم و تفسیر قرآن كریم.
معرفى، بررسى و نقد ترجمه هاى قرآن كریم به زبانهاى مختلف.
معرفى تازهترین ترجمه هاى قرآن كریم به زبانهاى معروف و زندۀ دنیا.
معرفى و آشنایى و گفتگو با مترجمان زندۀ قرآن كریم.
انتشار بخشهایى از ترجمه هاى انجام یافته در مؤسسۀ فرهنگی ترجمان وحی.
درج اخبار پژوهشى مربوط به ترجمۀ قرآن كریم.
طرح و بررسى آراى اسلام شناسان مسلمان یا مستشرقان دربارۀ تاریخ، زبان و علوم قرآنى.
د: آرشیو مقالات و بحثهاى نظرى ترجمۀ قرآن (به زبان فارسی)
بدون شك، اطلاع از نقد و نظرها در مورد ترجمه هاى چاپ شدۀ قرآن و كیفیت آنها، و چالش‌های پیش‌روی مترجم برای ارائۀ ترجمه‌ای صحیح و قابل قبول یكى از مسائل لازم در این زمینه است. به همین جهت و با توجه به ضرورت این كار از آغاز تأسیس در مؤسسۀ فرهنگی ترجمان وحی تحقیق و جستوجو در مطبوعات داخلى و خارجى و سایر منابع علمی پیرامون نقطه نظرهاى ارائه شده در رابطه با ترجمه هاى چاپ شدۀ قرآن و مباحث نظرى ترجمه براى اطلاع از محتویات ترجمه ها و كیفیت آنها در دستور كار قرار گرفت، و با همکاری تعدادی از قرآن‌پژوهان کلیّۀ مقالات، نقدها، مصاحبه‌ها و آنچه مرتبط با موضوع ترجمۀ قرآن بود جمع‌آوری گردید كه روى هم رفته تعداد مقالات آرشیو شده در این زمینه بالغ بر ۳۷۰۸۰۸ مقاله است كه قریب ۱۲۶۰۸ مقالۀ آن موضوعاتی در مورد ترجمه هاى فارسى قرآن است، این مقالات محدودۀ زمانی هفتاد سال را شامل می‌شود كه از آغاز بحث ترجمۀ قرآن كه قدیمی‌ترین آن مربوط به سال ۱۳۲۲ شمسی است از جمله نقد مرحوم شهید مطهرى بر ترجمۀ مرحوم ابوالقاسم پاینده را دربر می‌گیرد و پایان آن آخرین مقاله چاپ‌شده تا آخر سال ۱۳۹۱ است. از آنجا كه مترجم قرآن گذشته از احاطه به زبان مبدأ و مقصد باید از توانایی‌های دیگری چون تفسیر، كلام، تاریخ، معانی، بیان، بلاغت، شعر جاهلی و ... آشنایی داشته باشد. مقالات تحقیقی جمع‌آوری شده گذشته از داشتن اطلاعاتی در زمینه‌های فوق موضوعاتی چون: تاریخ ترجمۀ قرآن، ترجمه‌پذیری قرآن، دشواری‌های ترجمه، چالش‌های پیش‌روی مترجمان، مباحث زیربنایی ترجمۀ قرآن، بحث‌های پژوهشی در مفهوم‌شناسی واژگان قرآن، لغزشگاهای مترجمان در انتخاب واژگان مناسب، مصاحبه با مترجمان قرآن، بیوگرافی مترجمان، و معرفی مراكز قرآنی مربوط به ترجمۀ قرآن را شامل می‌شود که حاصل قریب ۱۵ سال تلاش همکاران اینجانب می‌باشد که آماده‌سازی و هم‌اكنون در چند جلد به زیور طبع آراسته شود. كاری كه پیش روی شماست حاصل این تلاش می‌باشد كه با وسواس و دقت و امانتداری جمع‌آوری، و هم‌اكنون برای علاقمندان یكجا عرضه می‌شود.
بدون شك برای انجام كاری بزرگ كه مهمترین میراث ماندگار و اثری پر از رمز و راز است اطلاع و اشراف از كوشش دیگران برای راهیابی به مفاهیم والای قرآن می‌تواند گامی مؤثر در ارائۀ اثری قویم و ماندگار باشد.
«مؤسسۀ فرهنگی ترجمان وحی» ضمن تقدیر از همۀ كسانی كه برای ارائۀ این آثار ارزشمند تلاش كرده‌اند وظیفۀ خود می‌داند كه از همكاران خود در مؤسسه نیز كه در جمع‌آوری پالایش، ویرایش، تصحیح و مقابله و حروف چینی و نهایتاً آماده‌سازی آنها برای چاپ اقدام كرده‌اند آن قدردانی كند.
