مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
هیئت موسس
مهدی محقق، جلال الدین همایی، محمود شهابی، عباس زریاب خویی، یحیی مهدوی
کشور: ایران
شهر: تهران
شعبه‌ها:قم: زنبیل آباد، 20 متری فجر، خیابان دانش، دانش 3، شماره 71
تأسیس: 1353
نوع فعالیت:علمی ـ پژوهشی، آموزشی
سایت: http://www.irip.ir/
تلفن: 66405445 – 66409508 – 66419605 - 66419609
آدرس: شعبه مرکزی: تهران. خیابان ولیعصر(عج)، خیابان نوفل لوشاتو، کوچه شهید آراکلیان، شماره 4. کد پستی: 14816-11336
بخش‌ها: فلسفه اسلامی، فلسفه غرب، کلام، مطالعات علم، ادیان و عرفان، منطق
موضوعات کاری:فلسفه اسلامی، فلسفه غرب، کلام، مطالعات علم، ادیان و عرفان، منطق

به منظور بهتر شناختن و شناساندن و ترویج و گسترش میراث فلسفی و فکری ایران در دوران اسلامی و قبل از اسلام در داخل و خارج از کشور و نیز آشنا کردن هر چه بیش‌تر ایرانیان با سنت‌های فکری و فلسفی تمدن‌های شرق و غرب و تطبیق و مقایسه مکتب‌های مختلف فلسفی در تاریخ 13/10/1352 سیدحسین نصر، انجمن حکمت و فلسفه ایران را تأسیس و به طور رسمی از سال 1353 فعالیت خود را آغاز کرد و آقایان مهدی محقق، جلال الدین همایی، محمود شهابی، عباس زریاب خویی، یحیی مهدوی از جمله اعضای هیئت امنای آن بودند.

در سال های اول در کنار فعالیت های آموزشی و پژوهشی خود علاوه بر استفاده از استادان بنام فلسفه از داخل ایران از جمله سیدجلال الدین آشتیانی، عباس زریاب خویی و جواد مصلح اقدام به دعوت از استادان برجسته در سطح بین الملل از جمله هانری کربن، توشیهیکو ایزوتسو، ماتسوموتو نمود و با تشکیل کلاسهای آزاد، که همه بر اساس قرائت و تفسیر متون اصیل فکری و فلسفی اداره می شد، شاگردان خوبی را نظیر ویلیام چیتیک، ژان دورینگ و محمد لگن هاوزن را در این حوزه پروراند که در حال حاضر خود صاحب کرسی در دانشگاه های بین المللی هستند.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شکوهمند و تاریخ ساز، انجمن حکمت اسلامی با حمایت های شهید مطهری توانست حیاتش را با توجه به پیشنه خود ادامه دهد.

در سال 1360 با تعدادی از مؤسسات پژوهشی ادغام و در زیر مجموعه «مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی» (که بعدها به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تغییر نام داد) در قالب دو پژوهشکده حکمت و ادیان، تاریخ و فلسفه علم فعالیت های خود را ادامه داد و در سال 1376 انجمن از دو پژوهشکده جدا و با نام «انجمن حکمت و فلسفه ایران» فعالیت جدید خود را از سر گرفت. سپس از سال 1380 با موافقت شورای گسترش آموزش عالی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منفک و از ابتدای سال 1381 تاکنون به صورت مؤسسه مستقل با عنوان مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با ریاست دکتر غلامرضا اعوانی ادامه فعالیت داد.

در مرداد ماه 1390، ریاست مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه واگذار شد.

هم اکنون مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با 6 گروه پژوهشی فعالیت های خود را ادامه می دهد: فلسفه غرب به مدیریت دکتر غلامرضا اعوانی، فلسفه اسلامی به مدیریت دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، کلام به مدیریت دکتر علی افضلی، مطالعات علم به مدیریت دکتر حسن معصومی همدانی، ادیان و عرفان به مدیریت دکتر شهرام پازوکی و منطق به مدیریت دکتر ضیا موحد.

مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، به عنوان احیاگر مکتب فلسفی طهران، از سال 1353 که اولین برگزار کننده دوره های آزاد فلسفی بوده است و هم اکنون بیشترین درس گفتارها، قرائت متون فلسفی از فلسفه اسلامی تا فلسفه های مغرب زمین (فلسفه های تحلیل زبانی، ذهن، علم و ...) در سطح کشور را برای علاقه­مندان به حکمت و فلسفه برگزار می کند.

اهداف مؤسسه‌پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

1ـ کمک به توسعه و گسترش پژوهش در زمینه‌ی حکمت اسلامی، فلسفه غرب، کلام، ادیان و عرفان، فلسفه تطبیقی، منطق، تاریخ و فلسفه علم، مطالعات علم و فلسفه دین؛

2ـ زمینه‌سازی مناسب برای ارتقای فعالیت‌های پژوهشی مذکور در کشور؛

3ـ بررسی و شناسایی شاخه‌های نوین فلسفه و معرفی آن‌ها در کشور؛

4ـ طرح مسائل سنتی فلسفه و رشته‌های وابسته به روشی جدید و امروزی؛

5ـ کوشش برای احیای جایگاه ویژه‌ی ایران در فلسفه اسلامی و فلسفه جهانی و تربیت دانشجویان و محققان ممتاز در این زمینه‌ها در سطح بین‌المللی؛

6ـ کوشش برای نشر و اشاعه‌ی فرهنگ فکر و اندیشه‌ی فلسفی و منطقی در جامعه و ارتقای سطح دانش و بینش اسلامی.

برخی از فعالیت‌های مؤسسه در راستای تحقق اهداف آن

1ـ انجام طرح‌های پژوهشی بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای؛

2ـ تصحیح، ترجمه و تألیف متون فلسفی، عرفانی و کلامی در سطوح مختلف؛

3ـ همکاری‌های بین‌المللی با مراکز فلسفی و مؤسسه‌های مشابه در جهان و برگزاری همایش‌های علمی - تخصصی و جلسات بحث و سخنرانی داخلی و بین‌المللی در موضوعات مرتبط با فلسفه و حکمت در چارچوب مقررات و ضوابط؛

4ـ چاپ و انتشار کتاب‌های فلسفی و کلامی؛

5ـ جذب نخبگان و پژوهشگران ممتاز و برجسته‌ی داخل و خارج که در زمینه‌ی فلسفه، حکمت، کلام و عرفان فعالیت می‌کنند؛

6 ـ تأسیس دوره‌ی دکتری فلسفه و پذیرش دانشجو در این مقطع با سه گرایش «فلسفه غرب»، «فلسفه اسلامی» و «تاریخ و مطالعات علم». «کلام اسلامی»، «فلسفه حقوق»، «فلسفه اخلاق».

7- تربیت و حمایت از محققان جوان خارجی علاقه‌مند به حکمت اسلامی-ایرانی به منظور اشاعه‌ی این حکمت در دانشگاه‌ها و بنیادهای پژوهشی خارج از کشور